Geriatri nedir?
Geriatri, yaşlı hastalarda sık görülen dahili (hipertansiyon, diyabet, kronik böbrek hastalığı gibi) sorunlara ek olarak yaşlılara özgü geriatrik sendrom adı verilen durumların tanı ve tedavisini gerçekleştiren uzmanlık alanıdır. İç Hastalıkları uzmanları 3 yıl daha yan dal uzmanlık eğitimi alarak bu ünvanı kazanırlar.
Kapsamlı geriatrik değerlendirme nedir?
Yaşlı bireyin demografik bilgileri, hastalıkları, düzenli kullandığı ilaçları, işlevselliği, duygudurumu, bilişsel işlevleri, uyku kalitesi, düşme riski, beslenme durumu ve varsa idrar ve gaita kaçırma sorunu tek bir hekim tarafından aynı başvuruda değerlendirilir. Sonuca göre ihtiyaç halinde farklı disiplinlerden uzmanlar (fizyoterapist, diyetisyen, sosyal çalışmacı, psikolog, KBB, göz hastalıkları, ortopedi) hastayı kendi açılarından değerlendirirler. Farklı testlerden oluşan bu değerlendirme hasta başına ortalama 1 saat sürmektedir.
Geriatrik Sendromlar nelerdir?
Bunama (Alzheimer Hastalığı, vasküler demans, Lewy cisimcikli demans gibi), düşmeler, beslenme sorunları (malnütrisyon), kırılganlık, idrar ve gaita kaçırma (üriner ve fekal inkontinans), çoklu ilaç kullanımı (polifarmasi), kas kaybı (sarkopeni), uyku sorunları (insomnia), depresyon başlıca geriatrik sendromlardır. Çok sayıda etken bir araya gelerek bu sorunlara yol açabilirler, bu nedenle kapsamlı değerlendirme gereksinimi vardır.
Kimler geriatrik değerlendirmeden fayda görebilir?
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 65 yaş ve üzerindeki bireyler “yaşlı” olarak sınıflandırılmaktadır. Ancak bu keyfi bir sınırdır, bireyler farklı hızlarda yaşlanarak takvim yaşı ileri olduğu halde sağlıklı ve genç olduğu halde sağlıksız olabilmektedir. Dünyada koruyucu sağlık hizmetlerinin neticesi olarak beklenen yaşam süresi uzamaktadır. Türkiye’de Mart 2023 TÜİK raporuna göre toplam nüfusun %9,9’u 65 yaş üstü bireylerden oluşmakta olup bu oran mütemadiyen artmaktadır. Geriatri’nin genel kabul gören hedef kitlesi 65 yaş üzeri bireyler olmakla beraber geriatrik sendromların sıklaştığı 75 yaş üstü bireylerin kapsamlı geriatrik değerlendirmeden en çok faydayı göreceği kanaatindeyiz.