ANKARA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

NÜKLEER TIP HİZMETLERİMİZ

NÜKLEER TIP KLİNİĞİ KISA TARİHÇESİ

Hastanemizde Nükleer Tıp Klinik Şefliği 13 Mayıs 2002’de Prof. Dr. Meliha KORKMAZ tarafından kurulmuştur.

NÜKLEER TIP KLİNİĞİ YERLEŞKESİ

Nükleer Tıp Kliniği  hastanenin ana binasında giriş kat altında (-1)  yerleşiktir.

Bir adet PET-CT, biri BT özelliği olan üç adet çift başlı SPECT ve SPECT-BT gama kamera sistemi ve bir adet tek detektörlü bulunan SPECT gama kamera sistemi bulunmaktadır.

Kliniğimizdeki SPECT sistemleri ile dinamik, statik, gated, tüm vücut ve tomografik çalışmaları yapılmaktadır.

Ayrıca sıcak oda/radyofarmasi ünitesi, efor ünitesi, uptake ünitesi, C-14 sayım cihazı poliklinik birimi, hasta bekleme salonu, hasta lavobosu, atık odası, bulunmaktadır. İmkanlar dahilinde yapılabilecek tüm tanı ve tedavi işlemleri yapılmaktadır. Nükleer Tıp poliklinik ve konsültasyon hizmetleri verilmekte olup arşivimiz (dijital ortam ve dosyalı olarak) bulunmaktadır.

PET/BT

GENEL TANITIM

PET/BT; Pozitron Emisyon Tomografi ve Bilgisayarlı Tomografi cihazlarının tek bir sistemde birleşmesi ile oluşan hibrid bir görüntüleme cihazıdır. PET, organların ya da tümörün metabolizması ve fonksiyonları hakkında bilgi toplarken, BT vücuttaki normal ve patolojik dokuların anatomik detayını vermektedir.

KULLANIM ALANLARI

PET/BT’nin en sık kullanım alanı onkolojik çalışmalardır. Bu amaçla en çok kanser tanı, evreleme, yeniden evreleme ve tedavi sonrası değişiklikleri belirlemek amaçlı kullanılır. Kanser tedavisinin başarısında en önemli etken erken tanı ve doğru evreleme ile yayılımının tespitidir. PET çalışmaları metabolik değişiklikleri gösterdiği için lezyon hakkında diğer görüntüleme yöntemlerinden çok daha erken bilgi vermekte, BT ile de anatomik lokalizasyon ve detay gösterildiğinden PET-BT çalışmaları hastalığın erken tanısına ve doğru evrelendirilmesine önemli katkı sağlamaktadır.

ONKOLOJİK ÇALIŞMALARDA PET/BT KULLANIM ENDİKASYONLARI

1. Tespit edilen kitlenin malign - benign ayrımında (Akciğer kanseri, özefagus kanseri, kolorektal kanseri, lenfoma, melanoma, over-serviks kanserleri, baş-boyun kanserlerinde kullanılabilir)
2. Tümöral kitlenin tedavi öncesi ve tedavi sonrası evrelendirilmesinde (Akciğer kanseri, meme kanseri, lenfoma, melanoma, beyin tümörleri,  baş-boyun kanserleri, tiroid kanseri, mezotelyoma, özefagus kanseri, mide kanseri, kolorektal kanseri, ince bağırsak tümörleri, gastrointestinal stromal tümörler, karaciğer ve safra yolları tümörleri, pankreas kanseri, over-serviks kanserleri, genito-üriner sistem tümörleri, kemik tümörleri, yumuşak doku sarkomları, multipl myelom, nöroblastomda kullanılabilir)
3. Tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde
4. Tedavi sonrası takiplerde, nükslerin veya rezidü dokunun değerlendirilmesinde
5. Primer tümörün evrelendirilmesi ve prognoz tayininde (özellikle baş-boyun tümörü veya gliomada)
6. Primeri bilinmeyen metastatik kanserlerde primer tümör aranmasında
7. Radyoterapi planlanmasında
8. Kitleden alınanacak biyopsi yerinin tespitinde; tutulumun yoğun olduğu yerden alınan biyopsi tanısal doğruluğunu arttırır.

KALP HASTALIKLARINDA

1. Miyokard dokusunun canlılığının (viabilite) değerlendirilmesinde (enfarkt dokusunda miyokard canlılığının belirlenmesi, revaskülarizasyon ya da transplant öncesi miyokard canlılığının tayini için kullanılır. Anjiyoplasti veya koroner arter bypass cerrahisinden fayda sağlayıp sağlamayacağına ilişkin karar verilmesinde yardımcı olur.)
2. Sarkoidoz (kardiyak tutulumu saptamada)
3. Enfektif endokardit, kardiyovasküler protez enfeksiyonları ve vaskülitler

NÖROLOJİK HASTALIKLARDA

1. Beyin tümörlerinde kitle lezyonlarının karakterizasyonu, radyasyon nekrozu-rekürren/rezidü tümör ayrımı, kognitif bozukluklar
2. Alzheimer hastalığı (erken tanı, tanının doğrulanması, diğer demanslardan ayırıcı tanısında)
3. Epilepsi (cerrahi planlanan ilaç tedavisine yanıt vermeyen dirençli epilepsi hastalarında epileptik odakların yerinin belirlenmesi amacıyla kullanılır)

Diğer Klinik Kullanım Alanları

1. Sebebi bilinmeyen ateş (metabolik olayların arttığı, sebebi bilinmeyen ve kontrol altına alınamayan ateş yüksekliklerinde ve enfeksiyon odağının tespitinde kullanılır)
2. Granülomatöz hastalıkların yaygınlığının değerlendirilmesi, aktif dönemde olup olmadığının saptanması ve tedavi takibinde kullanılabilir
3. Protez enfeksiyonu/gevşeme ayrımında

PET çekimi için kullanılan madde

PET çekimleri esnasında en çok F-18 FDG (Flor-18 Florodeoksiglukoz) adı verilen glikozun radyoaktif hale getirilmiş bir şekli kullanılır. Bu madde hastaya damar yolu ile verilir. Flor-18 diğer radyofarmasötikler ile birleştirilerek veya Ga-68 ve C-11 ile işaretlenen radyofarmasötikler PET çekimleri için kullanılabilir.

HASTA ÖN HAZIRLIKLARI

1. 4 saatlik açlık (su içilebilir), kesinlikle sigara, kahve ve çay içilmeyecektir
2. Diyabetik hastaları randevu alırken bilgilendirme (İnsulin ve oral antidiyabetikler hariç kullanılan diğer ilaçların kesilmesine gerek yoktur)
3. Tetkik öncesi 24 saatte ağır egzersiz yapılmamalı
4. Tetkik günü rahat kıyafetler giyilmeli, metal aksesuarlar bulunmamalıdır

   GÖRÜNTÜLEME ÖNCESİ

5. Kan glukoz düzeyi kontrolü
6. FDG enjeksiyonu
7. Enjeksiyonu takip eden 45-60 dakika boyunca istirahat
8. Pelvik değerlendirme için çekim öncesi tuvalete gidilmesi

    

    

   GÖRÜNTÜLEME

9. Tüm vücut BT, ardından PET görüntülemesi (Onkolojik çalışmalarda genelde baş bölgesinden pelvis bitimine kadar vücut bölümünün görüntüsü alınırken, malign melanom ve multiple myelom ile alt ekstremite tümörlerinde baştan ayak ucuna kadar tüm vücut görüntüsü alınır. Kalp ve beyin PET/BT sadece ilgili organın görüntüsü alınır.)
10. Cihaz (Siemens Biograph 6 PET/BT) açık bir sistem olup, sistemin çapı 70 cm
11. Çekim süresi: Ortalama 30 dakika
12. Toplam tetkik süresi 2-3 saat

ÇEKİM SONRASI

Radyoaktif madde hastaya verildiği için enjeksiyondan 4-5 saat sonrasına kadar hamile bayanlar ve küçük çocuklardan uzak durmaları istenir. Hastanın aldığı radyasyon dozu tomografi çekilen bir hastadan daha yüksek değildir.

PET/BT’NİN FAYDALARI

• Nükleer tıp tetkikleri, vücudun hem fonksiyonu hem de anatomik yapısıyla ilgili bilgiler de dahil olmak üzere, sıklıkla diğer görüntüleme yöntemleriyle elde edilemeyen metabolik bilgiler sağlarlar.
• Sıklıkla belirtiler ortaya çıkmadan veya patolojiler diğer tanı testleriyle tespit edilmeden önce, hastalığı en erken evrede belirleme potansiyelini sunar. Hem primer tanıda hem de kanser nüksünde erken tanı olasılığını sağlar.
• Doğru evreleme ve tümör lokalizasyonu sağlayarak birçok hastalıkta, tanının konulması ve uygun tedavinin belirlenmesi için faydalı bilgileri verirler.
• Tedavi izleminde artmış kesinlik sağlar. Tedaviye cevabın erken dönemde gözlenmesinde, takibinde başarılı bir yöntemdir.
• Maliyet etkin bir yöntem olup, daha kesin bilgiler sağlayabilir.
• Lezyonların olasılıkla malign veya benign olduğunu tespit ederek, gereksiz cerrahi biyopsi ihtiyacını azaltabilir veya en iyi biyopsi yerinin belirlenmesini sağlayabilir.
• Radyoterapi planlamasında ilave bilgileri sağlayabilir.

TABLO 1- ONKOLOJİK TÜM VÜCUT F-18 FDG-PET ENDİKASYONLARI

“801.440 Tüm vücut F-18 FDG-PET” kodu için geçerlidir”

TABLO 2. BEYİN F-18 FDG-PET ENDİKASYONLARI

 “800.690 Beyin F-18 FDG-PET  kodu için geçerlidir”

TABLO 3. MİYOKARD FDG-PET ENDİKASYONLARI

“800.840 Miyokard PET (F-18 FDG ile) kodu için geçerlidir”